Phát biểu khai mạc bàn tròn “Giữ gìn Bản sắc và Giá trị Ẩm thực Truyền thống Việt Nam”

* Lời phát biểu của TS. Nguyễn Nhã, Trưởng Đề án Bếp Việt trong buổi bàn tròn “Giữ gìn Bản sắc và Giá trị Ẩm thực Truyền thống Việt Nam” tổ chức tại Nhà Lưu niệm Cố Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Phạm Văn Mùi.

Đề án Bếp Việt với chương trình "Cùng nhau xây dựng Bếp Việt cho thế giới" từ năm 2007 và ra mắt trang mạng www.amthuc.net .vn năm 2009 với sự kết nối các chuyên gia ẩm thực, các chuyên gia công nghệ thực phẩm xây dựng lý luận Bếp Việt, tích cực kết nối với các trường đào tạo đầu bếp Việt cũng như các doanh nhân nhà hàng, các doanh nghiệp chế biến thực phẩm Việt Nam hầu từng bước chuẩn hóa ẩm thực Việt, chuẩn hóa các món ăn, chuẩn hóa các sản phẩm thực phẩm chế biến, chuẩn hóa các nhà hàng, đóng góp thiết thực cho việc quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới.

Từ những sự kiện tổ chức rất nhiều nơi như tại Khu Du lịch Văn Thánh, trường Trung cấp Du lịch & Khách sạn Nhà hàng Saigontourist, trường đào tạo đầu bếp chuẩn quốc tế Mint, Công Ty CP Tin Học Lạc Việt… hôm nay lại cùng nhau tổ chức sự kiện bàn tròn “Giữ gìn Bản sắc và Giá trị Ẩm thực Truyền thống Việt Nam” vả giới thiệu hai món ăn truyền thống độc đáo của Việt Nam: Giò lụa (chả lụa) và Chả giò (nem rán) nhân dịp Lễ hội Tết nguyên đán năm Quý Tỵ sắp tới tại Nhà Lưu niệm Cố Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Phạm Văn Mùi.

Về góp phần xây dựng lý luận Bếp Việt, qua các sách "Bản sắc ẩm thực Việt Nam", "Độc đáo ẩm thực Thăng Long Hà Nội", "Độc đáo Ẩm thực Huế", chúng tôi đã đúc kết cô động rằng ẩm thực Việt Nam lấy tự nhiên làm gốc, vừa ngon vừa lành, rất ít mỡ nhiều rau, rất lợi cho sức khỏe con người, tránh những tật bệnh thời đại như tim mạch, tiểu đường, gút, ung thư…

Chúng tôi đang chuẩn bị các đầu sách như "Phở Việt", "Độc đáo ẩm thực Nam Bộ", "Độc đáo ẩm thực Sài Gòn", "Độc đáo ẩm thực dân tộc ít người tại Việt Nam".

Chúng tôi hy vọng các cuốn sách trên sẽ giúp chúng ta cùng nhau chuẩn hóa các món ăn, chuẩn hóa các sản phẩm chế biến thực phẩm chuẩn hóa các nhà hàng, thúc đẩy việc đào tạo đầu bếp Việt, các chuyên gia ẩm thực… để cùng nhau góp phần xây dựng bếp Việt ra thế giới.

Sau đây tôi sẽ trình bày những gì tôi biết về hai món ăn truyền thống Việt Nam trong dịp tết truyền thống xưa cũng như nay, tôi sẽ đặt câu hỏi cho các chuyên gia ẩm thực, các chuyên gia công nghệ thực phẩm và mong trao đổi và bằng những hành động cụ thể có thuyết minh. Sự trung thực quyết giữ uy tín thương hiệu lâu dài là chiến lược xây dựng thương hiệu từ chế biến thực phẩm đến nhà hàng, và hy vọng trong tương lai sẽ có công ty phát triển nhà hàng chuẩn Việt Nam như Thái Lan đã làm với hơn 8000 nhà hàng chuẩn Thái trên thế giới.

Làm sao để giữ gìn bản sắc và giá trị ẩm thực truyền thống Việt Nam?

Vấn đề giữ gìn bản sắc và các giá trị ẩm thực truyền thống Việt Nam đang được sự quan tâm của những nhà nghiên cứu, các chuyên gia và một số doanh nghiệp chuyên về ẩm thực. Đây là một việc làm thiết thực nhằm trả lại cho ẩm thực Việt những giá trị đúng nghĩa của nó.

 Những trăn trở trên được GS TSKH Trần Văn Khê, TS Nguyễn Nhã, chuyên gia ẩm thực Bùi Thị Sương đưa ra thảo luận trong buổi bàn tròn “Giữ gìn bản sắc và giá trị ẩm thực truyền thống Việt Nam” tổ chức tại Nhà lưu niệm cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Văn Mùi. Chương trình do Đề án Bếp Việt phối hợp với Công ty CP chế biến hàng xuất khẩu Cầu Tre đứng ra tổ chức.

TSKH Trần Văn Khê (giữa), TS Nguyễn Nhã, chuyên gia ẩm thực Bùi Thị Sương tại buổi bàn tròn ẩm thực

Chương trình còn có sự góp mặt của chuyên gia ẩm thực Triệu Thị Chơi, Hoàng Ngọc Thương, bác sĩ Nguyễn Lân Đính, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn, ông Trần Văn Hùng - Hiệu trưởng Trường trung cấp Du lịch và Khách sạn Saigontourist, TS Đàm Sao Mai... Nội dung chính của buổi bàn tròn hướng đến hai món ăn độc đáo của Việt Nam là giò lụa và chả giò. Theo TS Nguyễn Nhã đây là hai món ăn độc đáo của Việt Nam, một có lâu đời ở miền Bắc, một xuất hiện sau giò lụa ở miền Nam. Giò là một loại món ăn gói chặt chủ yếu luộc, gồm có giò lụa hay giò nạc, giò mỡ, giò thủ, làm bằng  thịt lợn (heo), hay giò bò làm bằng thịt bò, sau này có thêm giò chay. Chả là món ăn  chiên, nướng, hấp được xắt từng miếng hay giã, xay bằng thịt, tôm, cá, củ quả… rất nhiều chất, nhiều vị, rất phong phú tới 50 loại chả. Cũng giống như nguyên liệu làm giò lụa, song thay vì luộc mà nướng thì được gọi là chả như chả quế. Chả phải có dầu mỡ mà khô, còn có nước thì là món nấu hay luộc hoặc có nhiểu dầu mỡ lại xen rau củ quả cắt miếng thì lại là món xào.

GS TSKH Trần Văn Khê cho biết việc công nghiệp hóa và chạy theo lợi nhuận đã làm mất đi những hương vị truyền thống của hai món ăn độc đáo này. Ăn giò lụa hiện nay chả khác nào ăn miếng bột, mất đi dộ dẻo dai, thơm nồng của miếng giò lụa. Theo ông, sở dĩ giò lụa truyền thống có hương vị độc đáo, đậm đà vì kết hợp được ba yếu tố: Thứ nhất thịt lợn tươi ngon còn nóng đem giã nhuyễn trong cối đá bằng chày gỗ mít, thứ hai việc gói bằng lá chuối tạo hương vị rất riêng và đặc trưng, thứ ba là nhờ vào sự đậm đà của hương vị nước mắm. Ba yếu tố trên làm nên linh hồn của món giò lụa một cách ngon và độc đáo. Còn đối với món chả giò, tính độc đáo nằm ở cách làm nhân và bánh tráng bằng bột gạo bên ngoài. Món ăn phản ánh cả một nét văn hóa nông nghiệp lúa nước ngàn đời của dân tộc ta.

Người có nhiều năm nghiên cứu và trình diễn ẩm thực Việt khắp nơi trên thế giới, chuyên gia ẩm thực Bùi Thị Sương cho biết chúng ta nên phân biệt rõ hai khái niệm giò và chả. Người miền Nam hay nhầm lẫn và gọi là chả lụa. Giò lụa mỗi miền có những hương vị đặc trưng, điều đó phản ánh nét bản sắc và tính đa dạng trong khẩu vị ẩm thực của người Việt. Theo bà, sở dĩ có tên gọi là giò lụa bởi vì miếng giò mềm mịn, đặc biệt là lớp lá chuối non gói bên trong tiết chất màu vàng bám vào miếng giò như lụa thoạt nhìn trông như lụa. Bà cho biết, món ăn này ông cha ta vận dụng tính đàn hồi và tính bám dính để tạo nên nét độc đáo. Còn đối với món chả giò Việt Nam, tính ngon lành nằm ở nhân, nhân dùng cuốn còn sống nên rất thơm, bánh cuốn làm bột gạo và nước chấm mỗi vùng miền cũng có hương vị rất khác nhau.

Cũng tại buổi bàn tròn, Công ty CP chế biến hàng xuất khẩu Cầu Tre trình diễn và giới thiệu hai đặc sản của công ty là giò lụa và chả giò Cầu Tre. Để đảm bảo độ tươi của giò lụa truyền thống, Cầu Tre sử dụng thịt heo tươi còn nóng, xay nhuyễn, gia vị không thể thiếu nước mắm nhĩ, đồng thời giò được gói trong lá chuối (đa phần hiện nay các công ty sản xuất công nghiệp gói bằng nilon). Với quy trình sản xuất chất lượng cao, mỗi sản phẩm giò lụa Cầu Tre an toàn và đậm hương vị truyền thống. Còn đối với chả giò với những hương vị riêng đã được gìn giữ hơn 30 năm qua mang đến cho người tiêu dùng sự độc đáo thú vị riêng, không lẫn vào đâu được.

Buổi bàn tròn ẩm thực đã mang lại những thông tin bổ ích và giá trị về văn hóa ẩm thực Việt Nam. Qua đó cho thấy việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa ẩm thực Việt trở nên cấp thiết. Những dooanh nghiệp kinh doanh nên biết phối kết truyền thống và hiện đại, giữ gìn những cái cốt lõi của ẩm thực Việt.

Bình San

Nguồn: http://www.amthuc.net.vn/xemtintuc/tabid/70/ArticleId/932/Lam-sao-de-giu-gin-ban-sac-va-gia-tri-am-thuc-truyen-thong-Viet-Nam.aspx

Giò lụa, chả giò xưa và nay

* TS Nguyễn Nhã  (Trưởng Đề án Bếp Việt)

Giò lụa và chả giò là hai món ăn thuần Việt rất độc đáo của Việt Nam, một có lâu đời ở miền Bắc, một xuất hiện sau giò lụa ở miền Nam.

Giò là một loại món ăn gói chặt chủ yếu luộc, gồm có giò lụa hay giò nạc, giò mỡ, giò thủ, làm bằng  thịt lợn (heo), hay giò bò làm bằng thịt bò, sau này có thêm giò chay.

Chả là món ăn chiên, nướng, hấp được xắt từng miếng hay giã, xay bằng thịt, tôm, cá, củ quả… rất nhiều chất, nhiều vị, rất phong phú tới 50 loại chả. Cũng giống như nguyên liệu làm giò lụa, song thay vì luộc mà nướng thì được gọi là chả như chả quế. Chả phải có dầu mỡ mà khô, còn có nước thì là món nấu hay luộc hoặc có nhiều dầu mỡ lại xen rau củ quả cắt miếng thì lại là món xào.

Giò lụa tươi

Giò lụa tươi là món ăn truyền thống ở miền Bắc rất lâu đời, đã có trong cuốn sách Thực vật tất khảo tường ký lục mà theo Hoàng Xuân Hãn là của một quan thái giám thời Lê Trung Hưng, giữa thế kỷ 18 (1744-1745).

Giò lụa

Giò là món ăn được gói chặt, được luộc hoặc hấp làm bằng thịt lợn. Trong Nam gọi là chả thì không đúng cũng như chả giò của miền Nam được có người ở miền Bắc gọi  là nem rán. Nem là loại món ăn lên men chua, chả thì không thể luộc. Có lẽ do thấy chả giò giống như cái nem ở miền Bắc gói hình tròn ống, nên gọi là nem chăng? Và giò lụa mịn giống như chả không phải luộc, nên có người đã lầm tưởng, gọi quen, không ai thắc mắc chỉnh sửa. Ngay cả tên người như Sương Nguyệt Anh đã viết nhầm là Ánh.

Các nghệ nhân thực phẩm Cầu Tre đang gói giò lụa

Giò lụa là món ăn tiêu biểu tinh hoa của ẩm thực Việt thể hiện tính lấy tự nhiên làm gốc vừa ngon vừa lành. Tuy kỹ thuật không cầu kỳ song rất tinh tế. Chỉ cần sai một chút là chất lượng kém hẳn. Chẳng hạn thịt không tươi, giò kém chất lượng, thậm chí không làm được giò; thịt càng tươi, tươi đến mức cơ thịt còn đang động đậy; khi giã, đâm không nhanh, thịt có thời gian phân hủy, giò cũng không ngon. Thiếu chất mỡ, chất bì làm giò không kết dính, mịn được… Thiếu nước mắm ngon, giò không đậm đà ngon được… Không có lá chuối, mùi thơm tự nhiên của giò cũng giảm đi.

Theo Thực vật tất khảo tường ký: “Giò lụa chọn thịt thăn đừng hôi. Lấy ngón tay mà vặn cho dẻo tốt. Chớ mua thăn già, thăn non. Như bì thì bì lợn non, cho trắng, tốt, mỏng bì. Đem về đánh muối bì cho trắng. Luộc lá chuối cho lụi, rửa đi. Sắp lá cho sẵn. Lét thăn ra, dằn qua đi. Đâm cho chóng nhỏ. Phỏng cái giò thì ba đồng cân (1/10 lạng:39gr) mỡ, trộn vào mà cùng đâm. Tra nước mắm cho vừa mà bó cho chặt mà nấu cho chín. Phỏng nấu nó như luộc trứng chín thì nó chín. Sẽ lấy ra mà ép, mà châm (chọc thủng lá gói cho nước chảy đi) cho ráo”.

Giò lụa hay giò nạc thường làm trong dịp tết, giỗ, nhất ngày tết, người dân có thể chung nhau (đánh đụng) mổ lợn (heo), nhất là mùa đông xuân mát lạnh, giò có thể để lâu, ăn trong suốt những ngày tết nhiều ngày.
Khi đem giò lụa vào kinh doanh, khó có thịt tươi và sản xuất nhiều rất khó có giò ngon, người ta dùng các phụ gia bảo quản  như hàn the, giò không bị bở, nát, dai hơn, nên vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm trở nên phức tạp. Cũng do kinh doanh, nên nhiều nơi thêm nhiều mỡ hay nhiều bì.

Chả giò

Chả giò được người miền Bắc, như quê tôi gọi là chả Sài Gòn, nơi giao lưu với nhiều nền ẩm thực Tàu, Tây cũng như dân Chăm, Khmer.

Chả giò là món ăn tiêu biểu giao lưu ẩm thực đa dạng, ra đời lúc nào thì chưa ai biết chắc chắn. Nếu căn cứ vào sự ra đời của Sài Gòn thì sớm nhất chỉ vào thời Pháp thuộc.

Chả giò

Không phải chỉ có Việt Nam có chả giò mà còn có chả giò Quảng Đông, Philippines, Thái Lan, song chả giò Việt Nam đã được CNN năm 2011 bình chọn là một trong 50 món ăn ngon nhất thế giới và là 1 trong 12 món ăn ngon Việt Nam được Kỷ Lục châu Á năm 2012 bình chọn.

Chả giò thuần Việt tối thiểu phải có các yếu tố Việt sau đây:

Cuốn bằng bánh tráng gạo Việt Nam không bằng bánh hoành thánh của Trung Quốc.

Nước mắm phải được nêm nếm và dùng nước chấm, chủ yếu là nước mắm pha Sài Gòn.

Nhân gồm nhiều chất nhiều vị gồm thịt tôm cua và các chất độn rau củ quả không quá nhiều.

Ngoài ra với đặc điểm ẩm thực Việt Nam lấy tự nhiên làm gốc vừa ngon vừa lành, rất ít dầu mỡ, nhiều rau nên không những do nguyên vật liệu mà còn do cách chế biến và cách ăn sao cho phù hợp.

Điểm độc đáo nhất của Việt Nam chả giò có thể trở thành một bữa ăn hoàn chỉnh, ăn kèm với bún Việt, rau sống bao gồm cả các loại húng cũng như đồ chua có tính lành bài thuốc.

Từ nguyên vật liệu đến kỹ thuật chế biến rất hệ trọng đến chất lượng đảm bảo yêu cầu lấy tự nhiên làm gốc vừa ngon vừa lành.

Cách chế biến muốn ngon ngoài việc chọn nguyên vật liệu chất lượng thì trước hết phải cuốn không quá dày bánh tráng mà cũng không quá mỏng để chả dễ vỡ. Để giòn phải cho chanh dấm bôi vào bánh tráng hay cho chanh hay dấm vào dầu mỡ. Hoặc chiên sơ khi ăn mới chiên lần nữa vừa nóng vừa giòn. Chất độn chứa nước như củ cải, nấm rơm không nên dùng vì các chất chứa nước này sẽ làm chả mất giòn nếu để nguội.

Nhân chả giò chỉ nên độn khoảng 30%, còn lại là trứng, thịt heo, tôm; nếu tôm thịt, mỗi thứ 50%; nếu có thịt heo, tôm, cua bể thì nên mỗi thứ 1/3.

Chất độn gồm miến, mộc nhĩ, nấm hương, hành và gia vị…

Hiện nay chả giò có nhiều biến tấu, ngoài chả giò rế, còn có chả giò gà, chả giò hải sản như mực, chả giò ốc, chả giò chay…

Các món giò lụa, chả giò truyền thống làm trong gia đình dễ có chất lượng, dễ ngon không những dễ tươi, ít chất độn, ít chất pha, không cần đến phụ gia bảo quản hay làm cho dai, mịn.

Đi vào kinh doanh lại khác, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trở nên phức tạp trở nên rất hệ trọng, nên chỉ có những thương hiệu có uy tín mới đảm bảo tốt vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như ngon lành.

Vấn đề chuẩn hóa các món ăn nhất là đảm bảo tính thuần Việt truyền thống và tính vệ sinh an toàn thực phẩm, là điều cấp bách phải làm, mới giúp phát triển ẩm thực Việt ra thế giới.

Vấn đề đặt ra cho các chuyên gia ẩm thực, các chuyên gia công nghệ thực phẩm  thực hiện quy trình như thế nào, những biện pháp nào để đảm bảo sản phẩm giò lụa và chả giò vừa ngon vừa lành, nhất là việc nuôi trồng không sạch, hiện nay rất độc hại và việc xử dụng các chất chất hóa học, kích thích, các  phụ gia cũng rất độc hại.

Tôi được biết các công ty chế biến thực phẩm nước ngoài như Starbuck có hẳn một bộ phân quản trị chất lượng, an toàn thực phẩm rất qui mô và hiệu quả. Ở Việt Nam hiện nay có công ty nào đã có tổ chức quản trị chất lượng và an toàn thực phẩm ra sao nhất là cho hai món ăn truyền thống trong dịp tết sắp tới?
Sự trao đổi giải đáp những câu hỏi trên sẽ chính chúng tôi cũng như những người ăn hai món ăn truyền thống trong dịp tết sắp tới được biết rõ, sẽ có đánh giá khách quan khoa học các sản phẩm hiện có trong thị trường hiện nay.

Chính sự trung thực giải đáp những thắc mắc của tôi sẽ giúp chúng ta an tâm cùng góp phần đẩy mạnh việc quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới như Đề án Bếp Việt mà tôi là trưởng đề án từng quan tâm, tích cực thúc đẩy.

Nguồn: http://www.amthuc.net.vn/xemtintuc/tabid/70/ArticleId/931/Gio-lua%2c-cha-gio-xua-va-nay.aspx

Kinh nguyện

* Trích Kinh Quốc đạo (Thập nhị hiền kinh), Mai Trinh & Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, Giáo dục gia đình & Văn hóa Quốc đạo.

Số người trời định thiên thư
Sống như gởi tạm thác như đi về
Bình yên Quốc tổ chở che
Linh hồn siêu thoát đi về bồng lai.

1. Chắp tay kì nguyện hương đài
Xin ơn tiếp dẫn hạc bay về ngàn
Khối tình với nước chưa tan
Người đi để lại sen vàng trần ai.

2. Cuộc đời vó ngựa lưng mây
Đường đi thôi thế cũng dài tiếc chi
Thiện tâm người đến rồi đi
Bồng lai là chốn người về bình yên.

3. Trần gian giấc mộng nửa đêm
vui chi nắng quái qua thềm chẳng siêu
Việc đời có kẻ tiếp theo
Người dân yêu nước cũng nhiều, phải đâu.

4. Nhọc lòng chi xiết trần lao
Coi như hết nợ duyên vào hóa sinh
Đường mây nhẹ gót thênh thênh
Chén trà cuộc rượu nghe quỳnh... nửa đêm.

5. Hương hoa cõi tịnh thần tiên
Chờ hồn về chốn lạc viên đời đời
Kiếp chim ủ cánh phương trời
Về nơi siêu thoát rong chơi nghìn trùng.

6. Nước mây hồn chớ ngại ngùng
Mái che Quốc tổ thủy chung đợi chờ
Hồn về thực hiện giấc mơ
Độ cho dân Việt đến bờ vinh quang.

7. Đừng vì tham luyến thế gian
Nghiệp căn mang nặng lang thang lạc loài
Mang thêm nghiệp khổ ai hoài
Đường siêu sinh tránh, mệt nhoài vẫn theo.

8. Gái trai già trẻ chưa siêu
Phòng khuê, chiến sĩ mang nhiều nghiệp duyên
Hồn dù thục nữ thuyền quyên
Anh hùng khí đoản chớ phiền bảo kinh.

9. Cầu siêu thập loại chúng sinh
Sang thì đàn chạy, khó bình nhang thơm
Hương hoa bát nước cúng dường
Siêu thăng lạc quốc thẳng đường mà siêu.

10. Dọc đường hoa cũng bay theo
Đưa chân hồn cũng ít nhiều vàng tâm
Bên tai tiếng kệ chuông ngân
Con đường Quốc đạo linh thần dẫn đưa.

11. Cầu siêu hồn tự nghìn xưa
Áo cơm chẳng đủ nương nhờ vào đâu
Lang thang vất vưởng nghìn thâu
Hồn dù ngoại tộc cũng cầu như ta.

12. Nay vì nghĩa cả bao la
Chẳng phân Hoa Việt về nhà cầu siêu
Dân Nam đức rộng phúc nhiều
Bắc phương triệt buộc tiêu điều hại thân.

13. Thác còn hãnh diện Nam nhân
Chẳng sinh vi tướng cũng thần tử oai
Đảo thiêng tiếm, quỷ thần lai
Biển Đông bắt sẽ có ngày trầm luân.

14. Chúng sinh am dựng thần nhân
Đức Quang Trung mở lòng ân độ đường
Tiền nhân tấc dạ phi thường
Chỉ e bạc mệnh - cũng gương đời đời.

15. Suy cùng sống thác cuộc chơi
Tài danh nào dễ truyền đời mai sau
Sống dài nhục cũng dầy sâu
Anh hùng tử, khí hùng hầu dễ tan.

16. Một ngày làm kiếp dân Nam
Còn hơn trọn  kiếp tham tàn ngoại xâm
Chí anh hùng bất khả xâm
Không siêu thoát bởi chữ nhân quá dầy.

17. Hương đàn hương sẵn hương bày
Hoa trăm sắc nở đèn thay ngọn vàng
Bái hương hương bái trầm loang
Siêu sinh quốc độ đăng đàn độ linh.

18. Lòng con dâng nguyện thời kinh
Ơn sinh ơn độ chí tình ơn siêu
Kinh siêu thoát tụng trong chiều
Hồn đi thì bóng hoang liêu lại về.

19. Nhờ ơn Quốc tổ muôn bề
Con đường Quốc đạo con đi trọn tình
Tụng thời thập nhị hiền kinh
Đèn nhang chẳng dứt chí tình chứng tri.

20. Muôn nhờ lượng cả từ bi
Vườn ân ruộng đức ao nghì thâm sâu
Tổ tiên đất nước nhiệm màu
Độ cho siêu thoát hạt mầu nhiệm kinh.

21. Xót thương thập loại chúng sinh
Hồn siêu phách lạc vô tình bấy nay
Đớn đau oan khốc đọa đày
Dương sao âm vậy biết ngày nào siêu.

22. Hạt kinh gieo mãi còn gieo
Như hương cam lộ chia đều hồn oan
Cầu siêu lọ phải chay đàn
Tha tâm tha lực giải oan cho hồn.

23. Có ơn Quốc tổ vô vàn
Anh hùng dân tộc cưu mang hộ trì
Cộng thêm lòng mẹ từ bi
Dang tay tiếp dẫn hồn về quê xưa.

24. Cầu hồn chẳng quản nắng mưa
Nhờ ơn Quốc tổ đến giờ hồn siêu
Siêu thăng lạc quốc mĩ miều
Trầm hương khánh ngọc chuông gieo hạt vàng.

25. Tổ tiên về đón sẵn sàng
Theo chân hồn có nước Nam tiễn cùng
Tạ ơn thánh mẫu, anh hùng
Với nhan Quốc tổ chín từng ngôi cao.

26. Cầu hồn có khác chi đâu
 Cầu gì cũng vậy mong cầu ơn trên
Tổ tiên cầu được trước tiên
Dễ dàng phù hộ được liền cháu con.

27. Tùy theo tôn giáo sẽ còn
Sẽ còn còn tiếp cho tròn lễ nghi
Tổ tiên Quốc tổ độ trì
 Con dân nước Việt tức thì được thôi.

28. Nay người mới khuất cõi đời
 Thành tâm cầu khẩn được trời độ cho
 Trời đây tôn giáo tôi thờ
 Thì xin ban phước ban cho ơn lành.

29. Nhớ người khuất đã đành
Xin người còn sống ơn lành ban cho
Vậy là Quốc đạo tôn thờ
Mỗi người dân Việt được nhờ hồng ân.

Kinh tưởng nhớ

* Trích Kinh Quốc đạo (Thập nhị hiền kinh), Mai Trinh & Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, Giáo dục gia đình & Văn hóa Quốc đạo.

(Người sống và người đã khuất)

Tưởng người chiến sĩ trận vong
 Nhớ người đã khuất có công nước nhà
 Nhớ cha nhớ mẹ ông bà
Nhớ anh em chị cả nhà thân thương

1. Đêm đêm chớp bể mưa nguồn
Tụng bài tưởng nhớ linh hồn bơ vơ
Nơi hoang địa chốn tiêu sơ
Trận vong chiến sĩ mau về thưởng kinh.

2. Hoa hương đèn nến u linh
Dâng lên nhớ thủa bình sinh chư hồn
Nấm xương chiến địa mỏi mòn
Biết ai còn nhớ hay quên đáy mồ.

3. Gọi hồn tưởng nhớ hồn xưa
Dọc ngang lửa đạn mịt mờ giáo gươm
Nhung y giáp trận nghìn phương
Trăng treo đầu súng có buồn hành trang.

4. Gọi hồn cách trở quan san
Từ xưa dựng nước qua ngàn bể dâu
Những hồn chinh chiến mai sau
Vô danh chiến sĩ hồn đâu thì về.

5. Hồn chìm đáy bể chưa về
Hoặc lang thang nẻo sơn khê mịt mờ
Cỏ cây uất mảnh trăng tơ
Nhớ xưa súng trận tinh cờ hồn bay.

6. Mời hồn vào cuộc tỉnh say
Câu thơ chén rượu mây cài trầm hương
Nơi binh biến chốn văn chương
Văn nhân chiến sĩ bên đường tử sinh.

7. Cuộc cờ bố trận bày binh
Thét loa sấm dậy hịch truyền quân trao
Máu loang thấm đỏ chiến bào
Bờm tung gió cuốn bay vào sử xanh.

8. Chiến công một thủa oai danh
Hồn về từ trận giao tranh nửa chừng
Dạn xuyên thuốc súng còn nồng
Trái tim tử trận - má hồng tàn phai.

9. Mịt mờ mấy nẻo phàm thai
Hồn đi để lụy trang đài bơ vơ
Chiến công ghi khám phụng thờ
Rượu thiêng hóa thánh vần thơ nhập thần.

10. Nước non tưởng nhớ công huân
Mấy lời kinh nguyện mấy tuần hương bay
Khôn thiêng chứng giám lạy này
Tí dân hộ nước thấy ngày phồn vinh.

11. Tiếp đây tụng một thời kinh
Bè mây con gởi về trình mẹ cha
Vân du về cõi ta bà
Cháu con nội ngoại đồng gia kính chờ.

12. Kể từ cha mẹ qua bờ
Chiêm bao con trẻ dật dờ hằng đêm
Song thân tuổi hạc quy tiên
Cháu con còn mãi nỗi niềm tiếc thương.

13. Ngày ngày sắp lại bình gương
Đêm đêm con trải chiếu giường thủa xưa
Nhớ người đi khuất nắng mưa
Tưởng người ấm lạnh mỗi mùa hàn ôn.

14. Áo quần xếp lại dành hương
Cơi trầu bát điếu con thường chút chăm
Như người đi vắng lâu năm
Đêm đêm trong giấc ngủ thầm về chưa.

15. Mẹ cha ngọc dát hương đưa
Chiêm bao nhân ảnh cũng mờ sắc hoa
Con dâng cau ngọc điếu ngà
Bát cơm mã não châu sa mâm vàng.

16. Nhớ ai nước mắt hàng hàng
Thương ai mà giọt chứa chan đêm ngày
Công ơn cha mẹ cao dày
Trung niên con tưởng như ngày bé thơ.

17. Thời kinh dâng lại chốn xưa
Ê a câu chữ vần chưa đánh vần
Ông bà như áng phù vân
Sớm còn tối đã khuất dần non tiên.

18. Võng bà ru tuổi thơ êm
Vầng trăng tơ thả nét duyên cháu nằm
Lời ru dải lụa đêm rằm
Ông bà phải cõi xa xăm chợt về.

19. Cháu từ thơ ấu hoa lê
Trông lên hoa bưởi trông về hoa chanh
Ông bà là buổi thiên thanh
Để cho hoa cháu trên cành tỏa hương.

20. Bây giờ cháu lớn càng thương
Vần xưa cháu ghép hóa hường lời kinh
Kinh thường nhớ lúc bình minh
Hoặc khi cháu đọc một mình canh khuya.

21. Bông hoa tỉ muội còn kia
Sao tình em chị chia lìa đớn đau
Em đi để nước qua cầu
Em đi mây trắng trên đầu còn bay.

22. Lời kinh huynh đệ hôm nay
Lòng em thống thiết từ ngày anh đi
Chị hiền anh cả phân ly
Một mình em biết “lấy gì gặp nhau”.

23. Cô dì chú bác còn đâu
Người thân khuất bóng qua cầu xót xa
Bao năm đầm ấm thiết tha
Giờ tìm đâu… lạ ! Bây giờ tìm đâu.

24. Thời kinh tưởng nhớ nguyện sâu
Âm siêu dương thái là đầu khắc ghi
Con đường Quốc đạo con đi
Có ơn Quốc tổ độ trì con luôn.

25. Đường dài đâu phải mình con
Ông bà cha mẹ theo con đi cùng
Con luôn ghi khắc trong lòng
Bản Kinh tưởng nhớ non sông đời đời.

26. Tưởng gì, nhớ lại người ơi
Cũng là nhắc nhở những người quanh ta
 Đừng quên nguồn cội ông cha
 Đừng quên công đức để mà noi gương.

27. Noi gương tốt chuyện lẽ thường
 Tránh gương xấu mới dễ thương vô cùng
Tưởng rồi đi tới hiệp thông
 Người sống người chết đều chung một đường.

28. Con đường Quốc đạo tình thương
Con đường đi tới cội nguồn Việt Nam
 Con đường tử tế đàng hoàng
Con đường phát triển Việt Nam hùng cường.